Dagbjört Snjólaug Oddsdóttir
varamaður stjórnar - Seltjarnarnes
Markaðsstofa höfuðborgarsvæðisins ses. var stofnuð 3. apríl 2023. Stofnendur stofunnar eru Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu og Ferðamálasamtök höfuðborgarsvæðisins. Að undirbúningi stofunnar komu sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu og atvinnulífið í gegnum Ferðamálasamtök höfuðborgarsvæðinu, Samtök ferðaþjónustunnar og Samtök verslunar og þjónustu, auk þess sem stjórnvöld studdu við verkefnið.
Eitt af hlutverkum Markaðsstofu höfuðborgarsvæðisins er að vera áfangastaðastofa fyrir höfuðborgarsvæðið. Skilgreining stjórnvalda á áfangastaðastofu er eftirfarandi: „Áfangastaðastofa (e. Destination Management Organisation) [er] svæðisbundin þjónustueining á vegum opinberra aðila og einkaaðila sem hefur það meginhlutverk að styðja við ferðaþjónustu í viðkomandi landshluta og tryggja að hún þróist í takt við vilja heimamanna þar sem sjálfbærni er höfð að leiðarljósi“.
Samhliða stofnun Markaðsstofu höfuðborgarsvæðisins var áfangastaðaáætlun höfuðborgarsvæðisins 2023 – 2026 birt. Skilgreining Ferðamálastofu á áfangastaðaáætlun er eftirfarandi:
Áfangastaðaáætlun er heildstætt ferli þar sem litið er til skipulags og samhæfingar í þróun og stýringu allra þeirra þátta sem geta haft áhrif á upplifun ferðamanna á viðkomandi svæði/áfangastað, þ.m.t. þarfir gesta, heimamanna, fyrirtækja og umhverfis.
Áfangastaðaáætlun er sameiginleg stefnuyfirlýsing sem hefur það að markmiði að stýra uppbyggingu og þróun svæðis yfir ákveðinn tíma, skilgreina hlutverk hagsmunaaðila, tiltaka beinar aðgerðir sem hver og einn hagsmunaaðili ber ábyrgð á og hvaða bjargir/auðlindir þeir hyggjast nýta við þá vinnu.
Er þetta í fyrsta skipti sem gerð er áfangastaðaáætlun fyrir höfuðborgarsvæðið.
Framkvæmdastjóri Markaðsstofunnar er Inga Hlín Pálsdóttir, netfang: inga@reykjavikandpartners.is
varamaður stjórnar - Seltjarnarnes
Kópavogur
framkvæmdastjóri rekstrarsviðs Center Hotels
Hafnarfjörður
framkvæmdastjóri Jómfrúarinnar
varamaður stjórnar - framkvæmdastjóri Safarí hjóla ehf.
varaformaður stjórnar - framkvæmdastjóri Eldingar
varamaður stjórnar - Garðabær
Mosfellsbær
formaður stjórnar - borgarfulltrúi í Reykjavík
Markaðsstofa höfuðborgarsvæðisins hélt Ferðamálaþingi þann 31. október í Salnum í Kópavogi og var m.a. rætt um málefni tengd sjálfbærni, umhverfisvitund, mannréttindum og nýsköpun í ferðaþjónustu.
Inga Hlín Pálsdóttir hefur verið ráðin sem framkvæmdastjóri Markaðsstofu höfuðborgarsvæðisins og mun hún hefja störf í byrjun maí. Alls bárust þrjátíu og sjö umsóknir um starfið.
Þann 3. apríl 2023 var Markaðsstofa höfuðborgarsvæðisins stofnuð eftir tveggja ára undirbúning. Markaðsstofan er áfangastaðastofa fyrir höfuðborgarsvæðið allt og eru stofnaðilar Samtök sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu (SSH) og Ferðamálasamtök höfuðborgarsvæðisins. Markaðsstofan er vettvangur til að markaðssetja og þróa áfangastaðinn höfuðborgarsvæðið í heild og ná þannig betri árangri.
Hvað er áfangastaðastofa?
Áfangastaðastofa (e. Destination Management Organisation) er svæðisbundin þjónustueining á vegum opinberra aðila og einkaaðila sem hefur það meginhlutverk að styðja við ferðaþjónustu í viðkomandi landshluta og tryggja að hún þróist í takt við vilja heimamanna þar sem sjálfbærni er höfð að leiðarljósi.
Eins og staðan er í dag er komnar áfangastaðastofur í öllum landshlutum á Íslandi nema á höfuðborgarsvæðinu. Samkvæmt skilgreiningu stjórnvalda eru hlutverk áfangastaðastofu eftirfarandi:
Hægt er að skipta þessu niður í fjóra eftirfarandi þætti
Af hverju áfangastaðastofa?
Þó hlutverk áfangastaðastofu geti verið byggð upp mismunandi eftir svæðum eru markmiðin að meginstefnu þó hin sömu, þ.e.:
Allt með það að markmiði að bæta samkeppnishæfni áfangastaðarins. Áfangastaðastofa er líka aðilinn sem getur haldið utan um verkefni sem tengjast á milli staða innan svæðis. Það geta annars vegar verið þróunarverkefni, þar sem ákveðin vara er þróuð frá upphafi, t.d. nýr áfangastaður sem er byggður upp sérstaklega fyrir ferðamenn s.s.. útsýnispallur. Síðan eru það markaðsþróunarverkefni þar sem ákveðin vara er til en hefur ekki verið markaðssett sérstaklega fyrir ferðamenn. Dæmi um slíkt gæti verið ferðamannaleið á hjóli þar sem er verið að nýta innviði sem þegar eru til en er þá „pakkað inn“ á annan hátt.
Áfangastaðaáætlun
Samkvæmt samkomulagi sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu á að gera áfangastaðaáætlun (e. Destination Management Plan) fyrir áfangastaðinn. Áfangastaðaáætlun er heilstætt ferli þar sem litið er til skipulags og samhæfingar í þróun og stýringu allra þeirra þátta sem geta haft áhrif á upplifun ferðamanna á viðkomandi svæði/áfangastað, þ.m.t. þarfir gesta, heimamanna, fyrirtækja og umhverfis. Áfangastaðaáætlun er sameiginleg stefnuyfirlýsing sem hefur það að markmiði að stýra uppbyggingu og þróun svæðis yfir ákveðinn tíma, skilgreina hlutverk hagsmunaaðila, tiltaka beinar aðgerðir sem hver og einn hagsmunaaðili ber ábyrgð á og hvaða bjargir/auðlindir þeir hyggjast nýta við þá vinnu.
Er þetta í fyrsta skipti sem áfangastaðaáætlun hefur verið gerð fyrir áfangastaðinn höfuðborgarsvæðið og er það undanfari þess að áfangastaðastofa verði stofnuð. Lykilköflum áfangastaðaáætlunar er hægt að skipta uppí fjóra þætti en þeir eru:
Áfangastaðaáætlun gefur því til kynna hvað skal gera til næstu þriggja ára fyrir áfangastaðinn.
Af hverju eiga fyrirtæki að vera aðilar að áfangastaðastofu:
Forsenda góðrar áfangastaðastofu er samstarf lykilhagaðila verkefnisins. Þá er átt við sveitarfélög, fyrirtækin og íbúa svæðisins. Ef ekki er samstarf milli þessara aðila er erfiðara að ná sameiginlegri sýn og árangri í uppbyggingu áfangastaðarins. En hvað er það sem fyrirtækin fá út úr þátttöku í samstarfi innan áfangastaðastofu? Það eru atriði eins og:
Undirbúningur
Í desember 2022 var samþykkt á stjórnarfundi SSH að leggja til við sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu að stofnuð yrði Áfangastaðastofa. Við þá vinnu hafa öll sveitarfélög höfuðborgarsvæðisins nema eitt verið þátttakendur en Kjósarhreppur ákvað að vinna með Vesturlandi að uppbyggingu ferðaþjónustu.
Verkefnið hófst í upphafi árs 2021 við að kanna forsendur samstarfs sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu á sviði ferðaþjónustu. Síðan þá hefur verið unnið hörðum höndum að þessu markmiði og var verkefninu sem var áhersluverkefni í sóknaráætlun höfuðborgarsvæðisins skipt uppí tvo þætti sem voru:
Í desember 2021 samþykkti stjórn SSH samkomulag um næstu skref verkefnisins. Þar kemur fram að: „Tilgangur þessa samnings er að setja af stað samstarfsvettvang sveitarfélaga og atvinnulífsins á höfuðborgarsvæðinu um ferðamál með það hlutverk að styðja við þróun áfangastaðarins í átt að sjálfbærri framtíðarsýn og aukinni samkeppnishæfni. Áherslan verði á þróun, kynningar- og markaðsstarf ásamt samlegð og samtali hagaðila í ferðaþjónustu og tengdra aðila.“
Hafin er vinna við stofnun Áfangastaðastofu og er áætlað að stofnfundur stofunnar verði á haldinn á fyrstu mánuðum ársins 2023.
Í fyrrnefnda samningnum er auk þess fjallað um hlutverk og skyldur ráðgjafahóps annars vegar og stefnuráðs hins vegar.
Hlutverk ráðgjafahóps:
„Ráðgjafahópur skal hittast mánaðarlega ásamt verkefnastjóra hjá SSH. Hlutverk ráðgjafahópsins er að fylgja eftir daglegum verkefnum og markmiðum samstarfsverkefnisins á fyrsta ári. Hann skal vera bakland verkefnastjóra í málefnum sem þarfnast umræðu eða aðstoðar í tengslum við sveitarfélögin eða atvinnulífið. Ráðgjafahópurinn getur sett um tímabundna faghópa um tiltekin málefni eða verkefni og kallað eftir tilnefningum frá sveitarfélögum og samtökum.“
Í ráðgjafahóp sitja:
• Andri Ómarsson, verkefnastjóri – þróunar og þjónustusvið, Hafnarfjörður
• Ásdís Kristjánsdóttir, bæjarstjóri, Kópavogur
• Hugrún Ósk Ólafsdóttir, verkefnastjóri – þróunar og samskiptadeild, Mosfellsbær
• Hulda Hauksdóttir, upplýsingarstjóri, Garðabær
• María Björk Óskarsdóttir, sviðsstjóri, Seltjarnarnes
• Kjartan Örn Sigurðsson, framkvæmdastjóri Verslanagreiningar, Samtök verslunar og þjónustu
• Rannveig Grétarsdóttir, framkvæmdastjóri Eldingar, Samtök ferðaþjónustunnar
• Þórdís Lóa Þórhallsdóttir, formaður borgarráðs, Reykjavík
• Þórir Garðarsson, Grayline/formaður FMH, Ferðamálasamtök höfuðborgarsvæðis.
Hlutverk stefnuráðs:
„Hlutverk stefnuráðsins er að móta og vera ráðgefandi um tillögur um áfangastaðaáætlun, stefnu og framtíðarsýn um höfuðborgarsvæðið sem áfangastað til næstu 3 – 5 ára sem öll sveitarfélögin vinna þá eftir. Tillögur stefnuráðsins verða lagðar fyrir stjórn SSH til samþykktar, og í framhaldi lagðar fyrir sveitarfélögin til endanlegrar afgreiðslu. Ávallt er hægt að kalla eftir kynningu á stöðu verkefnisins hvort sem er fyrir sveitarfélög eða samtök.“
Í stefnuráði sitja:
Einar Þór Einarsson | Garðabær |
Guðfinnur Sigurvinsson | Garðabær |
Kristinn Andersen | Hafnarfjörður |
Sigrún Sverrisdóttir | Hafnarfjörður |
Bergljót Kristinsdóttir | Kópavogur |
Elísabet Sveinsdóttir | Kópavogur |
Ásgeir Sveinsson | Mosfellsbær |
Lovísa Jónsdóttir | Mosfellsbær |
Birna Hafstein | Reykjavík |
Gísli Sigurjón Brynjólfsson | Reykjavík |
Þórdís Lóa Þórhallsdóttir | Reykjavík |
Dagbjört Snjólaug Oddsdóttir | Seltjarnarnes |
Guðmundur Ari Sigurjónsson | Seltjarnarnes |
Friðrik Josh Friðriksson | Ferðamálasamt. hbsv. |
Steinunn Guðbjörnsdóttir | Ferðamálasamt. hbsv. |
Þórir Garðarsson | Ferðamálasamt. hbsv. |
Ágúst Elvar Bjarnason | SAF |
Jakob Einar Jakobsson | SAF |
Thelma Thorarensen | SAF |
Andrés Magnússon | SVÞ |
Verkefnastjóri var:
Björn H. Reynisson M.S.
Framkvæmdastjóri
Inga Hlín Pálsdóttir
inga@reykjavikandpartners.is
sími 824-4375